Açık Bankacılık Nedir?

Açık bankacılık, esasen bankacılık işlemlerini daha kolay hale getiren bir sistemdir. Bireysel ve ticari amaçlı kullanılan bu sistem ile farklı bankalardaki bilgileriniz, verileriniz ve hareketleriniz üçüncü parti kuruluşlarla paylaşılır. Açık bankacılık işlemlerinin hem dezavantajları hem de avantajlarından bahsedilebilir. Ancak günümüzde zamanın verimli bir şekilde kullanılmasının zorunluluk haline gelmesi ile avantaj yönünün ağır bastığını söylemek mümkündür. 

Açık Bankacılık yurt dışında Open Bank Data olarak isimlendirilir. Tüm bankacılık verileriniz rızanız dâhilinde farklı bir firmaya ait bir sistemle paylaşılır. Bu paylaşım sayesinde ihtiyacınıza uygun bankacılık ürün ve hizmet teklifleri ile karşılaşırsınız. Aynı zamanda hızlı bir şekilde işlem geçmişini takip edebilme şansınız da vardır. 

Açık bankacılık için onay vermeden önce üçüncü parti kuruluşun güvenilirliğinden emin olunması gerekir. Öte yandan her ne kadar güvenilir bir kuruluşla verilerinizi paylaşsanız da olası riskleri hesap etmenizde fayda vardır. Bu nedenle sözleşme ya da metinleri onaylamadan önce okumanız da fayda vardır. 

Açık Bankacılık İlk Olarak Ne Zaman Ortaya Çıkmıştır?

Açık bankacılığın ilk olarak ortaya çıkışı olarak farklı uygulamaları kabul etmek mümkündür. ImageNPay isimli dijital ödeme platformu sahibi Michael Donald’ın yaptığı açıklamaya göre açık bankacılık 2012-2013 tarihinde ortaya çıkan bir terimdir. Brendan Jones ise bu terimin öncesinde “Hesaplara Erişim” olarak adlandırıldığını ve geçmişinin üç-dört yıllık olduğunu belirtir.

Açık bankacılığının temellerinin 1980’de Alman Federal Postanesinin yaptığı bir deneyde atıldığını söyleyenler de vardır. Bu deneyde beş bilgisayar kullanılmış, 2000 katılımcı bankacılık işlemlerini ekran üzerinden yapmıştır. 

Genel kabul, açık bankacılığın temelinin Birleşik Krallık’ ta atıldığı yönündedir. İlk olarak 2015 yılında piyasadaki yerini alan Midata’dır. Ardından 2016 yılında kuruluşu gerçekleştirilen OBIE yani Açık Bankacılık Uygulama Kuruluşu, gerçek anlamda açık bankacılığın ilk örneğidir.

OBIE kurucusu olan Helen Child, ilk başlarda kurdukları sistemin işleyişinde bazı aksaklıklar olduğundan bahseder. Bu aksaklıkların en büyük nedeni, iş birliği yapmaya yanaşmayan finans kuruluşlarıdır. Hatta bazı bankaların iş birliği yapmamanın yanı sıra engelleyici tavırlar sergilediği de belirtilir. 

Açık Bankacılık Sistemi Nasıl Çalışır?

Açık bankacılığın çalışması, uygulamalar aracılığıyla gerçekleşir. Finans kuruluşları, bankalar müşterilerinin hesaplarına ilişkin bilgilerini uygulama ile paylaşır. Aynı zamanda uygulamalar üzerinden ödeme de alır. Bunun anlamı müşterilerin rutin bankacılık işlemlerinde kullandıkları kullanıcı adı, şifre gibi bilgilere ihtiyacı olmadığıdır. 

Uygulamaların Kişisel Verileri Koruma Kanunu ve benzeri yasal yönetmeliklere aykırı işlem yapmaması gerekir. Bunun yanı sıra tüketicilerin kişisel verilerin nasıl işleneceğine dair kapsamlı bilgi edinmesi de önemlidir. Yeterli bilgiye sahip olmadan verilerin kullanımına izin vermemek gerekir. 

Açık bankacılık uygulamaları, sizden sadece ilk aşamada banka oturum açma bilgilerinizi ister. Onay işlemleri sırasında bankacılık uygulamanıza yönlendirilirsiniz. Bu sayede güvenli bir şekilde uygulamaları kullanmaya başlayabilirsiniz. Bazı açık bankacılık uygulamaları sizden belirli aralıklarla tekrar onay talep eder. Böylece veri paylaşımından vazgeçtiğiniz anda sistemden çıkabilirsiniz. 

Açık bankacılık ile yapabileceğiniz işlemlerin sayısı fazladır. Vadesiz banka hesaplarını ve diğer hesap bilgilerinizi tek ekran kullanarak yönetebilirsiniz. Para transferini de tek uygulama üzerinden yapma olanağınız vardır. Sunulan hizmet kapsamı, uygulamadan uygulamaya farklılık gösterir.

Açık Bankacılık Uygulamalarının Tüketiciler İçin Avantajları Nelerdir?

Açık bankacılığın tüketiciler için farklı avantajları var. Bu avantajlardan ilki seçim yapma olanağının doğmasıdır. Bankaların sınırlı işlem imkânlarından sıkılanlar, farklı uygulamalar üzerinden daha kapsamlı hizmet alabilir. 

Tüm hesaplarını tek ekrandan kontrol altına alan tüketiciler, harcamalarını daha kontrollü şekilde yönetebilir. Açık bankacılık sayesinde ödemeler de daha kolay hale gelir. Sistem dijital cüzdanlarını, kredi kartı bilgilerini saklayan altyapıları da kapsar. Bu uygulamalar sayesinde fiziksel mağazalardan yapılacak ödemeler de daha kolay hale gelir.

Küreselleşen dünyada insanların mobilitesinin artması, uluslararası para transfer sıklığını da artırır. Uluslararası para transferlerini bankalar üzerinden gerçekleştirmek isteyenler, yüksek işlem ücretleri ile karşılaşır. Ancak bazı açık bankacılık uygulamaları, daha uygun bir işlem ücreti ile para transferlerini gerçekleştirir. Bazı uygulamalarda döviz bozdurma hizmeti de vardır. 

Kişiye özel ürün teklifleri yapılması hem tüketiciler hem de bankalar açısından avantajlıdır. Bankalar, müşterilerin ihtiyaçlarına göre teklifler ve ödeme planları oluşturur. Tüketiciler kredi çekme, hesap açma gibi süreçlerde daha hızlı karar alabilir. Bankalar tüketicilerin bu avantajlarının bilincinde olarak daha iyi teklifler hazırlamak zorunda kalır. Bu süreçte müşteri memnuniyetini en üst seviyede tutan bankalar kazanacaktır. 

Açık Bankacılık Uygulamalarının Bankalar İçin Avantajları Nelerdir?

Açık bankacılık uygulamalarının bankalar için avantajlarından da bahsetmek mümkündür. Bankalar, sınırlı mobil uygulama ve internet şubesi olanakları ile müşteri memnuniyeti sağlamakta zorlanır. Dijitalleşen dünya koşullarında gelen taleplere cevap vermek için açık bankacılık sisteminden yararlanmak fayda sağlar.

Açık Bankacılık Neden Önemlidir?

Açık bankacılık sisteminin önemi, verilere ulaşımı kolaylaştırmasından kaynaklanır. Bankalar için verilere erişim son derece önemlidir. Bir banka müşterisinin yalnızca kendi bankasındaki işlem hareketlerine hâkimdir. Ancak farklı bankalarda müşterilerinin neler yaptığı hakkında da bilgi sahibi olmak ister. Bu nedenle üçüncü parti kuruluşlar üzerinden bu bilgilere erişmek önemlidir. 

Üçüncü parti kuruluşlar ise farklı bankalara ait bilgilere ulaşarak kullanıcılarının hesap yönetim sürecini kolaylaştırır. Açık bankacılık uygulamaları üzerinden işlemler çok daha hızlı bir şekilde gerçekleştirilir. Kredi başvuruları, para transferleri, fatura ödeme gibi işlemler son derece hızlı bir şekilde yapılır. 

Açık bankacılık tasarruf yönüyle de avantajlıdır. Bu tasarruf hem tüketiciler hem de işletmeler açısından sağlanır. İngiltere için sistemin yakın zamanda sağlayacağı tasarruf miktarının 18 milyar sterlin seviyesinde olacağı tahmin edilmektedir. 

Açık Bankacılıkta Veri Transferi

Açık bankacılıkta veri transferi, üç aşamalı bir süreçte gerçekleşir. Bankalar müşterilerine ait verileri uygulamalar üzerinden paylaşır. Burada paylaşımın ne kadar süre yapılacağı tüketici talebine göre belirlenir. Hangi uygulama ile paylaşım yapılacağı da yine tüketicinin kararına bağlıdır.

Açık bankacılık firmaları izne bağlı olarak müşterilerinin bankalardan bilgilerini alır. Hangi bankalardan hangi bilgilerin alınacağına da yine müşteriler karar verir. Açık bankacılık uygulamalarını kullananlar, kendi izinleri dâhilinde hangi hizmetlere erişeceklerini belirler. 

Bazı ülkelerde açık bankacılık kullanımı daha yaygındır. Birleşik Krallık’ta bulunan büyük bankaların çoğu bu sistemi kullanır. Açık bankacılık platformları ise belirli lisansları ve resmi izinleri alarak sisteme dâhil olur. 

Geleneksel ve Açık Bankacılık Farkları Nelerdir?

Geleneksel ve açık bankacılık sistemleri arasında net farklılıklar vardır. Geleneksel bankacılık sisteminde sadece bir banka ve o bankaya bağlı ürün ve hizmetler için işlem yaparsınız. Farklı bankalarda yapılan işlemleri karşılaştırmak için manuel olarak pek çok işlem yapılması gerekir. Bu da hem zaman kaybına yol açar hem de sağlıklı bir hesap yönetimini engeller. 

Açık bankacılığın geleneksel sistemle karşılaştırıldığında pek çok avantajından bahsetmek mümkündür. Sisteme dâhil olan bankalar, müşterilerini kendi sunamadığı kaliteli hizmetlere ulaştırır. Aynı zamanda bankalar kendi hizmetlerini de daha iyi tanıtır. 

Türkiye’de Açık Bankacılık Uygulamaları

Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de açık bankacılık uygulamalarının geçmişi çok eski değildir. 2013 yılında yapılan yasal düzenleme ile açık bankacılığın kanuni zemini oluşturulmuştur. Ancak açık bankacılığın tamamen yasal mevzuatla desteklenmesi 2020 yılında olmuştur. Türkiye’de açık bankacılık hizmetlerini sağlamak isteyenler, Merkez Bankasından izin almakla yükümlüdür. 

Türkiye’de doğrudan bankalar tarafından sunulan açık bankacılık uygulamaları vardır. Aynı zamanda çeşitli finans kuruluşlarının uygulamalarından da bahsetmek mümkündür. Finans kuruluşları genellikle ticari faaliyet sürdüren firmalar yönelik uygulamalar geliştirir.

Türkiye’de açık bankacılık uygulamalarından yararlanan firma sayısı her geçen gün artmaktadır. Finans kuruluşlarının gerekli güveni sağlaması neticesinde firmalar, gönül rahatlığıyla açık bankacılıktan yararlanır. Uygulamalar yasal mevzuata uygun yapıldığı sürece kullanıcıların herhangi bir sorunla karşılaşması söz konusu olmaz. 

İş Bankası TekCep

İş Bankası, Türkiye’deki en büyük bankalardan biridir. Bu durumun sağladığı güvenden yararlanan kuruluş, müşterilerine açık bankacılık sistemini de sunar. Böylece farklı bankalara ait işlemler de İş Bankası TekCep uygulaması üzerinden gerçekleştirilir.

İş Bankası TekCep uygulaması, açık bankacılık sistemine örnek olarak gösterilebilir. Bu uygulama yalnızca ticari hesaplar için kullanılır. Kişisel hesaplar için uygulamadan yararlanmak mümkün değildir. Uygulama kapsamında hem hesaplarınızı hem de POS işlemlerini kontrol altında tutabilirsiniz. Aynı zamanda personel ve zaman yönünden tasarruf elde edersiniz. 

TekCep İş Bankası tarafından geliştirilen bir uygulamadır. Bu uygulamayı kullanmak için İş Bankası internet şubesinden birtakım işlemler yapılmalıdır. Bu işlemler şu şekilde sıralanabilir:

• Ticari İnternet Şubesinden Finansal Durumum menüsüne girmelisiniz.
• Diğer Varlıklar kısmından Banka Ekle yazan yere tıklamalısınız. 
• İşlemlerinizi İşCep Ticari üzerinden yapacaksanız Durumum, Diğer Varlıklar, Banka Ekle adımlarını takip etmelisiniz.
• Gerekli adımları tamamladıktan sonra TekCep sözleşmesini imzalamalısınız.
• Banka seçimi yapmalısınız.
• Oluşturulan kişiye özel IP adresi ile açık bankacılık sistemine dahil etmek istediğiniz bankalara online ekstre talebinde bulunmalısınız.
• Bankadan aldığınız şifre ve kullanıcı adını kullanarak TekCep avantajlarından faydalanmaya başlayabilirsiniz. 

Finstant

Finstant, Türkiye’de faaliyet gösteren açık bankacılık uygulamalarından biridir. TekCep gibi Finstant’ı da ticari faaliyet gösteren firmalar kullanır. Uygulama üzerinden hesap, POS hareketleri kolayca takip edilir. Aynı zamanda muhasebe uygulamaları ile entegre olarak da Finstant sisteminden yararlanılabilir. 

Finstant iş yükünün azaltılması yönüyle son derece avantajlıdır. Uygulamanın kullanılması halinde iş yükünde %92’ye varan bir azalma sağlamak mümkündür. PCI DSS standartlarına sahip olan Finstant güvenli bir kullanım olanağı sunduğunu vadeder. Finstant ile şu işlemleri yapma şansınız vardır:

• Farklı bankalarda yer alan bakiyelerinizi görüntüleyebilirsiniz. 
• Hesap hareketlerinizi anlık olarak takip edebilirsiniz.
• POS hareketlerini filtreleyerek görebilir ya da Excel’e aktarabilirsiniz. 
• Muhasebe programınıza verileri aktarabilirsiniz. 
• API ve DLL entegrasyonunuzu kendi sisteminiz üzerinden kullanabilirsiniz. 
• App Store ve Play Store üzerinden Finstant uygulamasını kolayca indirebilirsiniz.

Finmaks

Finmaks, 2018 yılında Alper Uncuoğlu tarafından kurulan bir sistemdir. 2019 yılında Akın Abdullahoğlu’nun da yönetime dâhil olduğu Finmaks uzun süreli bir deneyimin ürünüdür. Kurucularının yurt dışında açık bankacılık konusunda edindiği deneyimler, Finmaks’ın başarılı bir şekilde ortaya çıkmasını sağlamıştır. 

Firmaların hesap yönetimini kolayca gerçekleştireceği bir platformdur. Hesaplara ilişkin detaylar, POS işlemleri ve diğer para transferleri; Finmaks üzerinden takip edilebilir.

Finmaks uygulaması en çok tercih edilen muhasebe programlarına entegre olarak da kullanılabilir. Hesaplardan edinilen bilgilerin muhasebeleştirilmesi sürecinde Finmaks ciddi anlamda fayda sağlar. Aynı zamanda sistemin raporlama özelliği de vardır. Dilediğiniz gibi raporlar oluşturarak kazancınıza yönelik yeni stratejiler geliştirebilirsiniz. 

Finmaks uygulaması üzerinden online ödemeleri ve tahsilatları gerçekleştirebilirsiniz. Ekran değişikliği yapmadan farklı hesaplara para aktarımı yapma şansınız vardır. Tahsilatlarınız için de Finmaks’ı kullanabilirsiniz. Tek seferde çok sayıda ödemeye onay verebilirsiniz.

Finmaks POS üzerinden yapılan işlemler sırasında verimliliği %100’e çıkarır. Vade tarihleri belli olduğu için ödemelerinizi süresi geçmeden yapabilirsiniz. Sistem sayesinde hatalı işlemler de kolaylıkla tespit edilir. Hatalı yapılan eşleştirmeler kolayca düzeltilir. 

Finteo

Finteo, 20 yılık bir tecrübenin ürünüdür. Kurucularının 20 yıl boyunca mali işler departmanlarında edindiği tecrübeler, bu girişimin doğmasını sağlamıştır. Uygulama sade bir tasarım üzerinden geniş kapsamlı bir hizmet sunmayı amaçlar. İşlemlerin görüntülenmesi, yönetilmesi ve raporlanması gibi süreçler, Finteo üzerinden yürütülebilir.

Finteo; sistem, sunucu ve veri güvenliğini aynı anda sağlar. Sistem güvenliği için çeşitli sızma testleri yapılır. Aynı zamanda Finteo çeşitli yetkinlik belgelerine de sahip bir kuruluştur. Bu belgeler şu şekilde sıralanabilir:

• ICSI
• CEH
• ISO 27001
• ISO 9001

Sistem güvenliği SSL sertifikası ile de korunur. Kullanıcılar tarafından belirlenen şifreler Finteo veri tabanında saklanmaz. Bu nedenle sisteme giriş bilgilerinin ele geçirilmesi gibi bir durum söz konusu olmaz. Günlük olarak sunucu yedekleme, güvenlik ayarlarının güncellenmesi, daha yüksek koruma için Firewall kullanımı da sistemin avantajlarındandır. 

Kullanıcılar üç faktörlü kimlik doğrulaması neticesinde sisteme erişir. Öncelikle kimlik numaranızı doğrulamanız gerekir. Daha sonra sizden SMS doğrulama istenir. Sistemde çalışırken 20 dakika işlem yapmamanız halinde sizden tekrar şifre istenir. 

Garanti BBVA Tek Ekran

Garanti BBVA Tek Ekran, Garanti Bankası tarafından ticari müşterilere sunulan bir hizmettir. Bu sistemden yararlanmak için bankalara online hesap hareketi talimatı verilmesi gerekir. Ardından kullanıcı adı ve şifre bilgilerinin Garanti BBVA internet şubesi üzerinden tanımlanması gerekir.

Garanti İnternet Bankacılığı kullanarak tek ekranda tanımladığınız diğer bankaların bilgilerine de ulaşabilirsiniz. Ulaşılan bilgilerin Excel üzerinden indirilmesi de mümkündür. Tek Ekran sistemini kullandığınız takdirde tek giriş bilgisi ile farklı bankaların hesaplarına erişmek mümkün hale gelir. Verilerin Excel olarak indirilmesi sayesinde raporlama süreçleri daha kolay hale gelir. 

Vomsis

Vomsis, Türkiye’de kullanabileceğiniz açık bankacılık uygulamalarından biridir. Vomsis sisteminin birçok özelliği vardır. Bu özellikler şu şekilde sıralanabilir:

• Firmalar, çalışanlarının hangi hesaplar üzerinde işlem yapmaya yetkili olduğunu belirleyebilir.
• Vomsis sistemine belirlenen süre sonunda işlem yapılmadığı takdirde ekran kilitleme özelliği koyabilirsiniz.
• Vomsis, düzenli ISO denetimlerine tabidir. 
• Yetkisiz erişimleri engellemek için IP ve saat kısıtlaması yapılabilir.

Hangi açık bankacılık sistemine dahil olacağınıza, sundukları olanaklara bakarak karar verebilirsiniz. Bu noktada güvenilirlik, yasal denetim ve kullanıcı arayüzü gibi detaylara dikkat etmeniz gerekir. Herhangi bir sisteme dâhil olmadan önce veri işleme ve saklama politikalarını da incelemelisiniz. 

Dikkatli bir seçim yaptığınız takdirde açık bankacılık sisteminin çok sayıda avantajından yararlanabilirsiniz. Böylece daha hızlı şekilde mali süreçlerinizi yönetme fırsatınız olur. Aynı zamanda firmanızın kârlılığını da büyük oranda artırırsınız.