PayTR Online Ödeme ve Fintek Sözlüğü

E-ticaret sitesi, online ödeme sistemleri, güvenli e-ticaret, Sanal Pos, pazaryeri çözümü vb. fintek ve online ödeme ile ilgili internette sıkça karşımıza çıkan ve artık hayatımızın içerisinde yer alan terimler, sektörle ilgili yasal düzenleme, kanun, uyumluluk, standart ve sertifikasyonlara ilişkin; kılavuz niteliğinde her zaman yararlanabileceğiniz, sektörün en kapsamlı PayTR Online Ödeme ve Fintek Sözlüğümüzü sizler için oluşturduk.

A

• Altyapı Sağlayıcı

Bir online alışveriş sitesi açmak ya da ödeme sistemi kullanmak için gereksinimleri sağlayan, kanunlar çerçevesinde yetkilendirilmiş kurumlara verilen addır. Bir online alışveriş sitesi açmak için e-ticaret yazılımı, web barındırma (hosting), alan adı gibi hizmetlere ihtiyacınız olabilir. Online ödeme alabilmek, Sanal Pos kullanabilmek için de ödeme kurumlarından altyapı hizmeti almanız gerekir.

• AML – ANTI MONEY LAUNDERING

Para aklama işlemini önlemek için bir araya getirilmiş kanun, düzenleme, prosedür ve sistemlerin tümü AML kapsamındadır.

• API

Uygulama programlama arayüzü (Application Programming Interface) ibaresinin kısaltması olan API, bir yazılımın diğer yazılımlarla etkileşime geçmesi, bilgi alışverişinde bulunmasını sağlar. API kullanımı ile bir web sitesi yazılım sağlayıcının sunduğu hizmetlerden faydalanarak bunu ziyaretçilerine sunabilir.

• Abonelik Modeli

Şirketlerin gelir elde etmek için kullandığı bir iş modeli olan abonelik modeli ile ürün ve hizmetleri belirli aralıklarla tüketiciye ulaştırabilirsiniz. Abonelik yapan tüketiciye aylık bir paket gönderimi, günümüzde oldukça popüler olan Spotify, Netflix gibi dijital hizmetlerin düzenli online ödemeleri abonelik iş modelinin birer örneğidir

• Açık Bankacılık (Open Banking)

API yardımıyla üçüncü taraf geliştiricilerin finansal kuruluşlar çevresinde sağladığı yeni hizmet ve uygulamalara Açık Bankacılık (Open Banking) adı veriliyor. Örneğin bir mobil uygulama ile tüm banka hesaplarınıza erişebilmek, bir başka uygulamadan banka hesabınızla (Açık Bankacılık öncesi sadece banka kanallarından yapılan) çeşitli işlemleri yapabilmek Açık Bankacılık örneğidir.

---

B

• Banka Kartı

Banka kartı, Bankaların tüketicilere ve iş yerlerine sağladığı, ATM, POS, Sanal Pos ve internet üzerinde kullanabilecekleri kartlardır.

• BDDK

Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurulu (BDDK), 5411 sayılı Bankacılık Kanunun ve mevzuatla kendisine verilen düzenleme ve denetlemeyle ilgili görev ve yetkileri kendi sorumluluğu altında bağımsız kullanan bir kuruldur.

• BSMV

Banka Sigorta Muamele Vergisi’nin kısaltması olan BSMV, temelde bir vergi türüdür. Bankalar üzerinden gerçekleştirilen çeşitli işlemlerde (menkul değerler üzerinden elde edilen gelirler, komisyon ve ücretler gibi) önceden belirlenen BSMV oranı dahilinde alınır.

• Blockchain

Blok zinciri olarak Türkçeye de geçen blockchain kavramı, aslında Bitcoin ile popüler olan ve Bitcoin’in altında yatan teknolojiye verilen addır. Blok zinciri, yapılan işlemlerin herkes tarafından görülebilmesi, sonradan değiştirilememesi sayesinde aracıyı ortadan kaldıran bir veritabanı sistemidir. İşlemlerle ilgili veriler bloklar halinde tutulduğundan ve birbirine eklenerek büyüdüğünden bu adı almıştır.

• Bitcoin

2009 yılının Ocak ayında Satoshi Nakomoto takma adlı bir kişi ya da kişiler tarafından hazırlanan bir dijital para birimidir. Kripto paranın popüler olmasında Bitcoin fiyatlarının hızlı artış ve düşüşleri büyük rol oynamıştır. Blok zinciri (blockchain) altyapısını kullanan kripto para, ademi merkeziyetçi yani bildiğimiz para birimlerinin aksine merkez bankası gibi merkezi bir noktaya bağlı olmadan çalışmaktadır. Tamamen dijital olan Bitcoin, sonradan debit card ya da kredi kartı gibi fiziksel erişime açılarak uyumlu ATM’lerden para çekme ve geleneksel internet alışverişinde de kullanılmaya başlanmıştır. Ancak yaygın kullanım dijital cüzdanlar yoluyla mobil uygulamalar üzerinden gerçekleştirilir.

• Big Data (Büyük Veri)

Yapılandırılmış ve yapılandırılmamış verilerin hacminin hızla büyümesi, veri yaratma ve saklama hızının artması, bu verilerin Büyük Veri (Big Data) olarak adlandırılmasına yol açtı. Big Data, çok sayıda kaynaktan gelen ve insanın yardımcı araçlar olmadan işleyemeyeceği büyüklükteki verilerden oluşuyor.

• Bilgi Güvenliği Politikası

İşletmelere ait değerli bilgilerin ve bunların çevresindeki işlevlerin yönetilmesi, korunması ve dağıtımı gibi konuları düzenleyen kural ve uygulamalar bütünüdür. Özellikle büyük kurumlar bilgi güvenliği politikası oluşturarak siber güvenlik ve veri gizliliği politikalarını belirlemektedir. Bir veriye erişimin kimin tarafından, nasıl, ne zaman, hangi derinlikte olacağını ve bu veri ile ne yapılabileceğini bilgi güvenliği politikası belirler.

• Blog

Web log sözcüklerinin kısaltmasından ortaya çıkan blog, bir ya da birden fazla kişi ve kurumun internet üzerinde dolaşıma açtığı içerikleri tanımlamaktadır. Blog yazıları hazırlayan blog sahiplerine blogger adı verilir.

• Bloke Tutarı

Belirli bir ödeme ve işleme karşılık tutulan, harcanması veya kullanması engellenen meblağa verilen addır. Bloke tutarı, belirli ya da belirsiz bir süre için bloke edilebilir.

• BKM Express

Bankalararası Kart Merkezi (BKM) tarafından hazırlanan BKM Express uygulaması, internet üzerinden yapılan alışverişlerde kart bilgisi girmeden, kart bilgileri iş yeri ile paylaşılmadan, kart taşıma gereksinimini ortadan kaldıran ve güvenli online ödeme yapmayı sağlayan ücretsiz ve pratik bir ödeme çözümüdür.

---

C – Ç

• Chargeback (Ters İbraz)

Ters ibraz diğer deyişle harcama itirazı (chargeback) müşterinin yaptığı alışverişler ilgili itirazı sonrasında paranın iade edilmesi işlemine verilen addır. Ancak para iadesinden farkı, alınan ürün ya da hizmetin kişi tarafından alınmamış olması, hatalı ya da ayıplı ürün ya da hizmet alınması sonucunda gerçekleşmesidir.

• CVV (CVC)

CVV/CVC (Card Verification Value/Code – Kart doğrulama değeri/kodu) banka ve kredi kartlarının arka yüzündeki (son) üç rakamdır. Bu sayılar özellikle online alışverişte kart sahibini doğrulamak için kullanılır.

• Chatbot

Chat robot sözcüklerinin kısaltması olan chatbot, sohbet robotu ya da sohbet robotu olarak Türkçede kullanılmaktadır. Yapay zeka ve makine öğrenimi destekli chatbot’lar genellikle e-ticarette ve müşteri hizmetlerinde kullanılmaktadır. Basit düzeydeki işlemleri yapabilmek için kolaylık sağlayan chatbot, kişinin sorularını yanıtlayarak bilgi verir, satın alma, ürün özelliklerini öğrenme, bir satış sonrası işlemi gerçekleştirme gibi işlerin yükünü insan çalışanların üzerinden alarak kolaylık, hız ve maliyet avantajı sağlar.

• Cryptocurrency (Kriptopara)

Büyük çoğunluğu blockchain (blok zinciri) teknolojisi kullanarak merkezi olmayan sistemlere dayalı, dağıtık defter kullanan, güvenlik için kriptografi kullanan dijital ve sanal para birimlerine cryptocurrency (kripto para birimi) adı verilir.

---

D

• Debit Kart

Debit kart, banka hesabına bağlı çalışan plastik, elektronik kartlara verilen addır. ATM işlemlerinde, POS ve Sanal POS üzerinden alışverişte kullanılır.

• Dijital Cüzdan

Dijital cüzdan, bilgisayar ve mobil cihazlarda kullanılabilen, banka kartı, ön ödemeli kart, sanal kart, kredi kartı, kripto para, sadakat kartı vb. değer saklayıcıları bir arada tutan bir yazılım veya uygulamadır. Para ve değerlerin saklanmasını, harcanmasını ve biriktirilmesini sağlayarak kullanıcılara kolaylık sağlar.

• Dijital POS

Point of Sale (POS) sistemlerin dijital ortamdaki hâline Dijital POS adı verilir. Sadece yazılım olarak kullanılan Sanal Pos (Virtual POS) alt türü de bulunmaktadır. Aslına bakılırsa tüm POS cihazları verileri dijital olarak işlediğinden Dijital POS adı POS için de kullanılmaktadır, ancak mobil POS (mPOS) ve Sanal Pos kullanımı yaygınlaştıktan sonra sadece bunları gruplamak için bir çatı ad olarak kullanılmaya başlanmıştır.

• Dijital Ödemeler

İnternet üzerinde gerçekleştirilen ödemelere dijital ödeme denilmektedir. Banka ve kredi kartı, kripto para ya da online bankacılık üzerinden gerçekleştirilen havale dijital ödeme kapsamına girmektedir. Online ödemenin gerçekleştirilmesi için bilgisayar, akıllı telefon, tablet gibi elektronik cihaz, altyapı ve sistemler kullanılır.

---

E

• E-ticaret

Kişi ve kurumların internet gibi elektronik ağlar üzerinden satın alma yapmasına e-ticaret adı veriliyor. Online alışveriş ya da internetten alışveriş olarak da genellenen bu süreç, birden fazla iş modeli ile gerçekleşiyor. Elektronik ticaret iş modelleri arasında en sık tercih edilenler B2B (iş yerinden iş yerine), B2C (iş yerinden tüketiciye), C2C (tüketiciden tüketiciye), C2B (tüketiciden iş yerine) olarak özetlenebilir.

• EMV (EUROPAY, MASTERCARD VE VISA)

Akıllı ödeme kartları, ödeme terminalleri ve ATM’ler ile gerçekleştirilen ödeme metoduna EMV adı verilir. Standardı ortaya çıkartan şirketlerin adlarının kısaltması olan EMV ile anılan bu kartlar, içerisinde manyetik bant ve entegre çip taşımaktadır. Bu çipler yeni nesil POS cihazlarında geçerli olduğu gibi, NFC (Near Field Communication – Yakın Alan İletişimi) kullanarak temassız ödeme yapmayı da imkânlı kılmaktadır.

• ETBIS

hizmet sağlayıcı ve aracı hizmet sağlayıcıların kayıt altına alınması, e-ticaret verilerinin toplanması ve bu verilerin işlenerek istatistiksel bilgilere dönüştürülmesi amacıyla Gümrük ve Ticaret Bakanlığı tarafından kurulan bilgi sistemine ETBİS adı verilmektedir. ETBİS, Elektronik Ticaret Bilgi Sistemi ibaresinin kısaltmasıdır.

• Elektronik Para

Bilişim sistemleri üzerinde tutulan para, elektronik para ya da e-para adıyla anılmaktadır. Fiziksel paraya dönüştürülebildiği gibi elektronik işlemlerde kullanılarak, fiziki para olmadan da işlem görebilir.

• EFT

Elektronik fon transferi (Electronic funds transfer) işlemine verilen kısa ad olan EFT, bilgisayarlı ağlarda genelde bankalar arası değer aktarımını ifade eder.

---

F

• Fraud

Fraud ya da Türkçe karşılığı dolandırıcılık, online ödeme ve fintek dünyasında haksız kazanç ortaya çıkartan işlemlerin genel adıdır. Ödeme kuruluşları bunun için anti-fraud yani dolandırıcılık karşıtı sistemler kullanarak müşterilerinin ve tüketicilerin güvenliğini sağlarlar.

• Fintech (Fintek)

Finans teknolojileri (financial technologies) kısaltması olan ve Türkçeye de fintek olarak tercüme edilen fintech, özellikle son dönemdeki teknolojik gelişmelerin finans alanında karşılık bulmasını anlatmaktadır Fintech örnekleri arasında mobil cüzdan, kripto para, akıllı bütçeleme araçları gösterilebilir.

• FOREX (Foreign Exchange)

Forex (FX), ulusal para birimlerinin takasına imkan veren bir borsa yapısıdır. Forex borsaları, dünyanın likidite anlamında en büyük pazarıdır. Foreks olarak da anılan bu sistemlerde her gün trilyonlarca dolar el değiştirir. Merkezi bir konumu olmayan FX pazarı, bankaların, brokerlerin, finansal kurumların ve bağımsız trader’ların kullandığı elektronik bir ağ üzerinde işlem görür.

---

G

• Girişimci

Yeni bir iş kuran, riskleri göze alan bireylere verilen ad, son dönemde yerini yenilikçilik (inovasyon) peşinde koşan, yeni fikirler, hizmetler, iş kolları ya da iş süreçleri yaratan kişileri de kapsamaya başladı.

• Güvenli Mobil Ödeme

Akıllı telefon, tablet gibi mobil cihazlar üzerinden gerçekleştirilen güvenli ödemeler para transferlerine verilen genel ad.

---

H

• Havale

Banka aracılığıyla para gönderme işlemine havale denmektedir. Havale genelde aynı bankadaki hesaplar arasında olmaktadır.

• HTTPS

HTTPS (Hypertext Transfer Protocol Secure) teriminin kısaltması olan HTTPS, kimliklendirme ve şifreleme aracılığıyla web’in ana protokolü olan HTTP’ye güvenlik katmanı eklenmesiyle ortaya çıkar. 80 yerine 443 numaralı ağ portundan iletişim kurulan protokol SSL/TLS sertifikalarının web sunucusuna yüklenmesiyle devreye alınır.

---

I – İ

• Internet Bot

İnternet bot, internet robotunun kısaltmasıdır ve internet üzerinde otomatik görevler gerçekleştiren yazılımlara verilen temel addır.

• IoT (Internet of Things)

Nesnelerin interneti olarak Türkçeye çevrilen IoT, insandan insana ya da insandan makineye iletişime gerek duymadan makineler arası haberleşmeye olanak sağlayan, ağa bağlı iletişim kuran cihazlara, sistemlere ve nesnelere verilen addır.

• İnternet Bankacılığı

Online bankacılık olarak da adlandırılan internet bankacılığı, bankacılık hizmetlerinin şubeye gitmeden, bankaya telefon açmadan, ATM kullanmadan, bir bilgisayar, akıllı telefon ya da mobil cihaz kullanarak gerçekleştirilmesini sağlar.

---

K

• Kart Numarası

Plastik kartların üzerindeki 16 rakamlı sayıya kart numarası adı verilmektedir. Kart numaraları belirli bir kod düzenine sahiptir, yani banka, ülke, hesabın bulunduğu şube ve hesap numarası gibi bilgilerden bir algoritma yardımıyla ortaya çıkartılır.

• Kişisel Veri

Kimi kaynaklarda kişisel bilgi olarak da geçen kişisel veri, bir bireyin tanımlanabilmesini sağlayan özel, genel ya da hassas bilgilerin tümünü içerir.

• KKB

Dokuz bankanın katılımıyla kurulan Kredi Kayıt Bürosu (KKB), 11 Nisan 1995’te kuruldu. Kredi notu olarak da bilinen ve banka müşterilerinin geçmiş dönemlerdeki ödemelerinin, güncel borç durumlarının, kredi alma sayılarının ve sıklığının derlenmesiyle oluşturulan kredi notunu hazırlar.

• KVKK

Kişisel Verilerin Korunması Kanunu (KVKK), Türkiye Cumhuriyeti sınırları içerisindeki kişilerin verilerinin nasıl saklanacağı, kullanılacağı ve işleneceğini düzenleyen kanundur. Veri işleme faaliyetlerinin önceden belirlenen kurallar çerçevesinde yapılmasını sağlar, kişilerin temel haklarını korur

• Komisyon

Bir problemin ortaya çıkma sebebini ya da problem hakkında bilgileri ortaya çıkartmak için resmi olarak atanmış ya da seçilmiş kişilerden oluşan bir grup kişiye komisyon adı verilmektedir.

• KYC (Know Your Customer)

KYC adıyla kısaltılan Know Your Customer, müşterini tanı anlamına gelmektedir. Kurumların müşterilerini tanımlama ve iş ilişkileri açısından uygunluklarını ve oluşturacakları riskleri belirleme sürecine KYC denilmektedir.

• Kart saklama

PCI DSS güvenlik sertifikası ile güvence altına alınan bu süreç, kredi ve banka kartı bilgilerinin güvenli olarak depolanmasını sağlar. Kart saklama, tüketicilere sık yapılan alışverişlerde tekrar tekrar kart bilgisi girme zahmetinden kurtulma avantajı sağlar.

• KOBİ

Küçük ve orta boy işletme teriminin kısaltması olan KOBİ, gelir, varlık ve çalışan sayısı açısından belirli bir değerin altındaki işletmeleri gruplamak için kullanılır. Her ülkenin ve sektörün farklı KOBİ sınıflandırması bulunmaktadır.

---

L

• Linkle Ödeme

Link ile ödeme, yenilikçi bir finansal çözüm olarak karşımıza çıkan, internet üzerinden gönderilen bağlantı ile ödeme işleminin gerçekleştirilmesini sağlar. Böylece WhatsApp, Instagram gibi farklı sosyal medya kanalları gibi mecralardan da online alışveriş yapılmasını ve para aktarımını olanaklı kılar.

---

M

• MASAK

Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK), kara para aklama ile mücadele amacıyla kurulmuş bir mali istihbarat birimidir. Uluslararası kara para aklama ve terör finansmanı ile mücadele konusunda standart belirleyici bir kuruluş olan FATF’nin tavsiyesiyle kurulmuştur.

• Mersis Numarası

MERSİS (Merkezi Sicil Kayıt Sistemi) ticaret sicili işlemlerinin elektronik ortamda yapılmasını sağlar. Ticaret sicil kayıtları ile tescil ve ilanların düzenli depolandığı ve bunlara elektronik ortamdan erişim sağlayan merkezi bir bilgi sistemidir.

• Mobil Ödeme

Her ne kadar tüm mobil cihazlar üzerinden gerçekleştirilen online ödemelere mobil ödeme adı verilse de, son dönemde telekomünikasyon operatörleri üzerinden yapılan ödemeler bu kavramı sahiplendi. Bu bakış çerçevesinde mobil ödemeler hattın kontöründen, yüklü TL’den düşülerek ya da faturaya yansıtılarak yapılır.

• Mobil Bankacılık

Banka ve finansal kuruluşların mobil cihazlara özel sunduğu bankacılık hizmetlerine mobil bankacılık adı verilmektedir. Genellikle mobil uygulama ile yapılsa da, mobil web üzerinden de mobil bankacılığa erişim mümkündür.

• Mail Order

Mail Order, kredi kartlarının, POS cihazlarının ve Sanal Pos’un yaygınlaşmasından önce uzaktan ödemenin yaygın yöntemlerinden birisiydi. Doldurulan bir forma girilen kart numarası, son kullanma tarihi ve CVV kodu, kart fiziken ortamda olmasa da POS cihazına girilerek süreç normal satış işlemi gibi devam eder ve  ödeme tamamlanır.

• mPOS

Bir kart okuyucu ile akıllı telefon/tablet gibi bir mobil cihazın birleşimiyle oluşturulan mobil POS (mPOS), standart POS cihazı olmadan ödeme almayı sağlamaktadır. mPOS her yere kolayca taşınabilme ve hep ağa bağlı olma avantajını birleştirmektedir. Mobil POS kullanımı için bankanın ilgili mobil uygulamasından faydalanılır.

---

N

• NFC

Near-field Communication (NFC)
Yakın alan iletişimi olarak da Türkçede kullanılan Near field communication (NFC), kısa mesafede çalışan kablosuz iletişim protokolüdür. NFC, veri aktarımı, cihaz eşleştirme gibi pratik amaçlarla kullanıldığı gibi temassız ödemelerin de temelini oluşturur. Temassız ödeme uyumlu çipli kredi kartı, NFC okuyuculu POS cihazına yaklaştırıldığında bilgiler cihaza aktarılır ve ödeme işlemi gerçekleştirilir.

---

O – Ö

• OTP (Tek Kullanımlık Şifre)

One Time Password, yani tek kullanımlık şifre anlamına gelen OTP, ödeme güvenliği için kritik bir rol oynar. Çift aşamalı güvenlik uygulamalarının en yaygını olan OTP, telefon üzerinden SMS ile gelebildiği gibi bir mobil uygulamayla da (örneğin Facebook Kodmatik) geçici parolalar oluşturarak kimlik doğrulama sürecini güçlendirir. Bir dönem bankaların harici cihazlarla faydalandığı OTP, tüketici nezdinde yaygın bir karşılık bulamadığı ve mobil cihazların yaygınlığı sebebiyle bugünkü biçimine kavuştu.

• Online Ödeme

Ödemelerin internet ortamında yapılmasına online ödeme adı verilmektedir. Online ödeme sistemleri kullanarak gerçekleştirilen işlem, e-tahsilat, internetten tahsilat, e-ticaret, online alışveriş gibi işlemlerde kullanıldığı gibi çek, senet, nakit, havale ve EFT gibi ödeme/ tahsilat yöntemlerine güçlü bir alternatif yaratmaktadır.

• Online Alışveriş

Bir elektronik ticaret biçimi olan online alışveriş, tüketicilerin ya da işletmelerin başka tüketici ya da işletmelerle internet üzerinden alışveriş işlemi gerçekleştirmesini tanımlamaktadır. Online ödeme ile alışveriş süreci tamamlanır.

• Otorizasyon

Authorization kelimesinin Türkçesi olarak kullanılan otorizasyon, kimliklendirme anlamına gelmektedir. Bilgi ve bilişim güvenliği terimi olan otorizasyon ile kimin, hangi verilere, nasıl ve ne ölçüde erişeceği belirlenir.

• Ön Ödemeli Kart

Banka hesabına bağlı olma zorunluluğu bulunmayan prepaid (ön ödemeli) kart, içerisindeki kredi miktarı ile harcama yapmayı, bir ürün ya da hizmetten yararlanmayı sağlar. Hediye kartı olarak da bilinen bazı alternatifleri bulunmaktadır. Ön ödemeli kart, içerisine para ya da kredi yükleyerek çalışmaktadır.

• Ödeme Geçidi (Payment Gateway)

Ödeme kuruluşlarının kullandığı yapı olarak özetlenebilecek ödeme geçidi, kart ya da dijital cüzdan verilerini alarak ödemenin bir taraftan diğerine aktarılmasına aracılık eder.

• ÖDED

Ödeme ve Elektronik Para Derneği (ÖDED), 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun uyarınca kurulmuştur. Türkiye’de ödeme ve elektronik para hizmetleri sunan, ödeme ve elektronik para kuruluşu statüsündeki firmaları temsil eden bir sektör derneğidir.

• Ödeme Kuruluşu

Banka kartı, kredi kartı vb. ödeme yöntemlerini destekleyen, iki taraf arasındaki ödemeyi işleyen, gerçekleştiren ve ilgili işlemlere aracılık eden şirketlere ödeme kuruluşu adı verilmektedir.

• Onboarding

İşe alım ve alıştırma olarak Türkçeye çevrilen onboarding, aynı zamanda bir müşterinin ürün ya da hizmeti ilk kez kullanırken öğrenmesini sağlayan pratiklerin tümünü özetler.

• oWallet

İki Türk şirketi olan OVO ile BDDK tarafından yetkilendirilmiş resmi ödeme kuruluşu olan PayTR’nin Apple ve Android Cüzdan teknolojilerini baz alan yeni temassız mobil ödeme altyapısına oWallet adı verilmektedir.

---

P

• Pazar yeri

E-ticaret dünyasında pazar yeri (marketplace), ürün ve hizmet bilgilerinin listelenerek bunların değiş tokuşunu ya da alım satımını sağlar. En popüler internetten alışveriş ortamlarından birini sunan pazar yerlerine Ebay, Sahibinden, Gittigidiyor gibi örnekler verilebilir.

• Pazar yeri Çözümü

Pazar yeri çözümü ile e-ticaret ortamında bir pazar yeri kurulabilmektedir. Çok tedarikçili bir internetten alışveriş ortamı sağlayan pazar yeri çözümü, bireylerin ya da kurumların ürün ya da hizmetlerini listelemesini, arama yaparak istediklerine ulaşmasını ve online alışveriş yapmasını sağlayan, ödeme sistemini de içeren altyapıdır.

• PCI-DSS

Kredi kartı gibi hassas finansal verilerin korunması amacıyla belirlenen bir standart olan PCI-DSS, altyapı ve teknik imkanlardan teknik ve operasyonel iş süreçlerine kadar kapsamlı bir denetim sonunda verilmektedir. PCI-DSS sertifikası kullanan bir e-ticaret noktası, uyumluluk şartlarını yerine getirdiği için güvenilirdir.

• Prepaid

Ön ödemeli anlamına gelen prepaid, genellikle kartlarda kullanılır, ancak ön ödeme yapılan alışveriş süreçlerinin tümünü kapsayan çatı bir terimdir.

---

R

• Risk Yönetimi

Ödeme işlemi sebebiyle oluşabilecek risklerin önceden belirlenmesi, risklerin oluşmaması için ya da oluşması durumunda tarafları korumak için gereken önlemlerin alınması sürecine risk yönetimi adı verilmektedir. Dolandırıcılık karşıtı çalışmalar risk yönetimi kapsamında gerçekleştirilir.

• Reccuring (Tekrarlayan Ödemeler)

Müşterinin izni ile gerçekleştirilen tekrarlı işlemlere recurring adı verilmektedir. Örneğin abonelik sistemleri, otomatik fatura ödemeleri gibi işlemler recurring terimi kapsamına girmektedir.

---

S – Ş

• Sanal Kart

Sanal kredi kartları ya da sanal banka kartları, fiziksel olarak kart sağlayıcı kurum tarafından hazırlanmaz. Bu yüzden kart üretim, gönderim gibi masraflara gerek duymadan, ücretsiz bir şekilde ve hızlı olarak oluşturulabilir. Dijital (sanal) ortamda oluşturulan kartlar, güvenli kullanım ya da belirli limitler dahilinde kullanım, harcamaların kolay takibi gibi amaçlar için uygundur.

• Sanal Klavye

Bir online güvenlik uygulaması olan sanal klavye, ödeme bilgilerinin girişini tuş konumlarını ve sıralamasını değiştirerek yapmayı sağlar.

• Sahtecilik

Ödeme sistemleri güvenliğinde bir dolandırıcılık türü olan sahtecilik, kopya ya da sahte kart kullanımını ya da gerçekleştirilen yasa dışı işlemleri tanımlamaktadır. Siber suçlular ya da hacker’lar internet üzerinden girdikleri sistemler, çaldıkları verilerle alışveriş ya da ödeme yaptıklarında sahtecilik kapsamında değerlendirilir.

• SSL

Secure Sockets Layer teriminin kısaltması olan SSL, şifreleme protokolleri ile bilgisayar ağı üzerindeki iletişim güvenliğini sağlar. HTTPS ya da güvenli web ve internet bağlantısı SSL sertifikası ile sağlanır.

• SMS İle Ödeme

SMS ile ödeme, ürün ve hizmetlerin kısa mesaj ile satın alınmalarını sağlamaktadır. SMS ödeme sistemi ile tüketiciler bir mesaj atarak bilgilerini paylaşır ve satın almayı onaylar. Mobil operatörden kısa mesaj göndererek alınan ek internet paketi buna örnektir.

---

T

• Token

Portatif ya da mobil cihaz üzerinden bir kişinin kimliğini doğrulamak için kullanılan token, bunun için kimliklendirme bilgilerinden faydalanır. Token adlı şifreli veri taşıyan özel bir cihaz ya da mobil cihazdan üretilen parolalar ile bir hizmete erişim sağlanması bunun örneğidir.

• TCMB

1930 yılında özel hukuk tüzel kişiliğine sahip olarak kurulan Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, TCMB kısaltmasıyla da anılmaktadır. TCMB, devletten ayrı ve bağımsız olarak işlev görmektedir.

---

W

• Wallet

Cüzdan kelimesinin İngilizcesi olan Wallet, e-ticaret ve fintek özelinde dijital cüzdanları (elektronik cüzdan) işaret etmektedir. Güvenli bir şekilde kullanıcıların ödeme bilgilerini, parolalarını depolar. Kullanıcılara kolay ödeme yapma olanağı sağlar. oWallet yeni nesil mobil ödeme ürünü en iyi örneklerdendir.

---

Y

• Yapay Zeka

İnsan davranışlarını taklit eden, insan davranışı simülasyonu yapan sistemlere ve süreçlere yapay zeka adı verilmektedir. Makine öğrenimi (machine learning) teknikleri ile verilerle beslenen yapay zeka sistemleri, finans alanında davranış tahmini ve büyük veri analizi ile dolandırıcılık önleme, finansal danışmanlık gibi işlerde kullanılmaktadır.

---

Diğer

• 6493 Sayılı Kanun

6493 sayılı kanun (Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun) kapsamında BDDK , ödeme kuruluşları ve elektronik para kuruluşlarına lisans vermektedir. Sanal POS edinme, internetten alışveriş, online ödeme, e-tahsilat, ön ödemeli kart vb. hizmetler bu kanun kapsamında alınan lisans ile gerçekleştirilebilmektedir. 6493 no’lu kanun, ödeme kuruluşlarının ve elektronik para işletmelerinin devlet tarafından belirlenen kriterleri sağlaması ile lisanslanmasını ve dolayısıyla tüketiciyi korumayı sağlar.

• 3D Secure

 3-domain Structure sistemi sebebiyle 3D Secure adını alan bir güvenlik sistemidir. Kredi kartı ve banka kartı ile alışveriş, ödeme gibi işlemlerde ek kimliklendirme sağlar. 3D Secure kullanıcıya gelen bir kısa mesaj (SMS) ile kart bilgilerine ek olarak, kimlik doğrulaması yapar ve dolandırıcılık, sahtecilik gibi işlemlerin önüne geçer.

2 Saatte PayTR’lı Olun!
PayTR Sanal Pos’a Hemen Başvurun